แนวทางการปลูกฝังอัคลากฺในอิสลาม

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته

ขอความเมตตาจากอัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) ผู้ทรงประทานเวลาและชีวิตที่ได้รับการรับรองด้วยสรวงสวรรค์ได้ประสบแด่ท่านทั้งหลาย
การใช้ชีวิตในสังคมปัจจุบันนี้ เต็มไปด้วยความสับสนและการปะปนกันระหว่างสิ่งที่ยั่วยุและนำพาให้ห่างไกลจากศาสนา แต่จะมีเพียงไม่กี่คนเท่านนั้นที่พวกเขารวมกลุ่มเป็นญะมาอะฮฺที่ชักชวนกันสู่ความดีงาม
วันนี้ผมมีเวลาและมีโอกาสจะนำเสนอสาระวิชาการดีๆบางส่วนที่ได้รวบรวมจากการศึกษาเกี่ยวกับแนวทางการปลูกฝังอัคลากฺในอิสลาม โดยเฉพาะเรื่องของคุณลักษณะที่สำคัญซึ่งผู้ปลูกฝังอัคลากฺต้องมี ดังที่ Hฺadฺat bint Muhฺammad bin Falihฺ al- Zฺaghīr (2008:181-190) ได้เสนอคุณลักษณะดังกล่าวไว้ในหนังสือที่มีชื่อว่า “ مَعَ الْأَطْفَالِ تَرْبَوِيًّا e تَعَامُلُ الرَّسُوْلِ” (การปฏิบัติตนของท่านเราะสูล (ศ็อลฯ) ในการปลูกฝังเยาวชน) ไว้ 5 ด้าน ดังนี้

1) ความบริสุทธิ์ใจ (اَلإِخْلِاصُ)
ความบริสุทธิ์ใจ เป็นคุณลักษณะแรกที่ผู้ศรัทธาทุกคนต้องมี ในทุกกิจการงานที่ดี ผู้ปลูกฝังอัคลากฺจะต้องใช้ความบริสุทธิ์ในการสอน และการเป็นแบบอย่าง เนื่องจากเป็นหลักสำคัญที่อัลลอฮฺ I ได้ทรงสั่งใช้ผู้ศรัทธา ในการประกอบความดีงาม เพื่อแสวงหาการตอบแทนผลบุญจากพระองค์
อัลลอฮฺ I ได้ตรัสไว้ว่า

(وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ ) (البينة:5)

ความว่า “และพวกเขามิได้ถูกบัญชาให้กระทำอื่นใดนอกจากเพื่อเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) เป็นผู้มีเจตนาบริสุทธิ์ในการภักดีต่อพระองค์” (อัลบัยยินะฮฺ:5)

2) ความยำเกรงต่ออัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) (اَلتَّقْوَى)
อิสลามได้เน้นย้ำให้ผู้ศรัทธาทุกคนมีความยำเกรงต่ออัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) ด้วยการปฏิบัติตามคำสั่งใช้และห่างไกลจากคำสั่งห้าม โดยเฉพาะความยำเกรงเป็นคุณลักษณะสำคัญในการสอนและการเตือนผู้อื่น ซึ่งบุคคลที่มีความยำเกรงมากที่สุดคือผู้ที่มีเกียรติสูงสุดในหมู่ผู้ศรัทธา
อัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) ได้ตรัสไว้ว่า

(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا ) (الأحزاب:70)

ความว่า “โอ้บรรดาผู้ศรัทธาเอ๋ย ! จงยำเกรงอัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) และจงกล่าวถ้อยคำที่เที่ยงธรรมเถิด ” (อัลอะหฺซฺาบ:70)

และจากท่านอบูฮุร็อยเราะฮฺ (รฎ.) ได้กล่าวว่า ท่านเราะสูล (ศ็อล) ทรงกล่าวว่า

(( قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ أَكْرَمُ النَّاسِ قَالَ أَتْقَاهُمْ ))

ความว่า “ได้มีผู้หนึ่งกล่าวว่า โอ้ท่านเราะสูลของอัลลอฮฺ บุคคลใดที่มีเกียรติมากที่สุดในหมู่มนุษย์ ท่านกล่าวว่า ผู้ที่มีความยำเกรงมากที่สุดในหมู่พวกเขา ” หะดีษบันทึกโดย al-Bukhariy หะดีษหมายเลข 3353,3490

3) ความรอบรู้ (اَلْعِلْمُ)
การแสวงหาความรู้ให้รอบด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งความรู้ที่สำคัญในสองด้าน ได้แก่ หนึ่ง ความรู้เรื่องหลักการสอนและการปลูกฝังอัคลากฺ และสอง ความรู้เรื่องหะล้าล (حَلَالٌ) สิ่งที่ศาสนาอนุมัติ และหะรอม (حَرَامٌ) สิ่งที่ศาสนาห้าม ซึ่งเป็นเรื่องที่ทราบแน่นอนว่าผู้มีความรอบรู้กับผู้ที่ขาดความรู้ไม่มีความเท่าเทียมกัน ดังที่อัลลอฮฺ (ซูบหฺฯ) ได้ตรัสไว้ว่า

( قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ) (الزمر:9)

ความว่า “จงกล่าวเถิดมุหัมมัด บรรดาผู้รู้และบรรดาผู้ไม่รู้จะเท่าเทียมกันหรือ? แท้จริงบรรดาผู้มีสติปัญญาเท่านั้นที่จะใคร่ครวญ” (อัซฺซุมัร:9)

4) ความสุภาพ (اَلْحِلْمُ)
ความสุภาพของบุคคลสามารถการสร้างความดึงดูด ความน่าสนใจ การยอมรับ และการปฏิบัติตาม ยิ่งไปกว่านั้น จะเป็นการสร้างความน่าเชื่อถือ ให้แก่ผู้รับการปลูกฝังอัคลากฺ ซึ่งอัลลอฮฺ (ซูบหฺฯ) ได้ทรงใช้ให้ท่านเราะสูล e ตอบโต้ผู้ปฏิเสธด้วยความสุภาพ และการใช้หลักเหตุผลในการเชิญชวนพวกเขาสู่ศาสนาของพระองค์
อัลลอฮฺ (ซูบหฺฯ) ได้ตรัสว่า

( ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ) (فصلت:34)

ความว่า “เจ้าจงขับไล่ (ความชั่ว) ด้วยสิ่งที่มันดีกว่า” (ฟุศฺศิลัต:34)

และท่านเราะสูล e ได้เคยกล่าวแก่ ท่านอับดุลก็อยซฺ t เกี่ยวกับคุณลักษณะที่มีอยู่ในตัวของเขาว่า

(( إِنَّ فِيكَ خَصْلَتَيْنِ يُحِبُّهُمَا اللَّهُ الْحِلْمُ وَالأَنَاةُ ))

ความว่า “แท้จริงในตัวของท่านนั้น มีสองสิ่งที่อัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) ทรงรัก คือ ความสุภาพและความอดทน” หะดีษบันทึกโดย Muslim หะดีษหมายเลข 126 ,al- Tirmidhiy :2011

5) ความรู้สึกรับผิดชอบ (اَلإِسْتِشْعَارُ بِالْمَسْؤُولِيَّةِ)
คุณลักษณะสำคัญของผู้ปลูกฝังอัคลากฺในอิสลาม นอกจากผู้ปลูกฝังจะมีความบริสุทธิ์ใจ ความยำเกรง ความสุขุม และเข้าใจวิธีการและแนวทางการปลูกฝังแล้ว ผู้ปลูกฝังมีความตระหนักอยู่เสมอว่า เป็นหน้าที่ที่ได้รับการตอบแทนความดีงาม และจะต้องถูกสอบสวนในโลกหน้า
อัลลอฮฺ (ซุบหฺฯ) ได้ตรัสว่า

(وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ) (النحل:93)

ความว่า “และแน่นอนพวกเจ้าจะถูกสอบสวนถึงสิ่งที่พวกเจ้าได้กระทำไว้” (อันนะหฺลุ:93)

และท่านเราะสูล (ศ็อลฯ) ได้กล่าวถึงการตอบแทนความดีงาม ส่วนหนึ่งได้แก่การได้รับผลบุญเช่นเดียวกับผู้ปฏิบัติตามความดีงามนั้น


ท่านเราะสูล (ศ็อลฯ) ทรงกล่าวว่า

(( مَنْ دَلَّ عَلَى خَيْرٍ فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِ فَاعِلِهِ ))

ความว่า “ใครก็ตามที่ชี้นำความดี (ให้ผู้อื่น) สำหรับเขาจะได้รับการตอบแทนความดี เช่นเดียวกับผู้ปฏิบัติความดีนั้น” หะดีษบันทึกโดย Muslim หะดีษหมายเลข 5007 , abū Dawūd:5131, al- Tirmidhiy :2671, Ibn Hanbal :17125 .22393 . 22405

ที่มา : Hฺadฺat bint Muhฺammad bin Falihฺ al- Zฺaghīr (2008). Ta‘aamul al-Rasūl  ma‘a al-Atฺfal Tarbawīyan ( مع الأطفال تربويا  تعامل الرسول) .Qatฺar : Dār al-Kutฺub al- Qatฺarīyat.